علم و تفکر

انواع هزار پا

هزارپا؛ نمونه‌ای از بند پایان است که دارای دو جفت پا در هر بخش از بدن (به جز ناحیه سر) می‌باشد. بیشتر هزارپاها، دارای بدن استوانه‌ای شکل هستند؛ ولی انواع کمی از آنها شکل‌های گوناگون دیگری دارند. هزارپاها می‌توانند به دور خود بپیچند و بدن خود را مانند توپ گرد کنند.

هزارپاها آهسته حرکت می‌کنند و بیشتر به خوردن برگها علاقه دارند. در اکثر موارد آنها نوعی آفت برای گلخانه‌ها محسوب می‌شوند و می‌توانند خسارت زیادی به بار بیاورند. هزارپاها موجودات شکارچی نیستند و با توجه به رفتار آرام و رژیم غذایی ساده، برای نگهداری در خانه عالی می‌باشند. شمار هزارپایان نسبت به دیگر حشرات کمتر است و آنان را می‌توان به دو گونهٔ کلی گوشتخوار و گیاهخوار تقسیم نمود. هزارپای گوشتخوار، بسیار کمیاب و دارای پاهای کمتری نسبت به گونهٔ گیاهخواراست؛ همچنین از خود زهری دارد اما برای انسان‌ها خطرناک نیست.

هزارپایان تقریباً در اکثر نواحی اعم از خانه‌ها، باغ‌ها، پارک‌ها حتی در برج‌های مسکونی یافت می‌شوند. این بندپایان به واسطه وجود پاهای متعدد و بدنی کشیده مورد توجه اغلب افراد قرار می‌گیرد و بسیاری نیز از این بندپا تنفر و یا وحشت دارند چرا که برخی از گونه‌ها طویل و درشت‌جثه هستند و ظاهری ترسناک دارند. هزارپایان تقریباً در اکثر نواحی اعم از خانه‌ها، باغ‌ها، پارک‌ها حتی در برج‌های مسکونی یافت می‌شوند. این بندپایان به واسطه وجود پاهای متعدد و بدنی کشیده مورد توجه اغلب افراد قرار می‌گیرد و بسیاری نیز از این بندپا تنفر و یا وحشت دارند چرا که برخی از گونه‌ها طویل و درشت‌جثه هستند و ظاهری ترسناک دارند. حتی انواع کوچک آنها نیز همین ویژگی را در نظر انسان دارند. اکثر افراد در هنگام شب و یا پس از بارش باران متوجه حضور هزارپا در محل زندگی خود می‌شوند که حالت ترس و نگرانی در آنها به دلیل وجود هزارپا پدید می‌آید. حال چگونه و از کجا این هزارپا وارد خانه شده و یا در طبقه دهم یک آپارتمان آمده است، سؤالی است که ذهن انسان را مشغول می‌کند.  هزارپا جانورانی شب فعال هستند و بطور مخفیانه زندگی می‌کنند و به همین جهت اسرار زندگی آنها هنوز بطور کامل ناشناخته است و بسیاری از گونه‌ها نیز هنوز کشف نشده‌اند و از همه مهمتر نگهداری و تکثیر آنها در شرایط آزمایشگاهی غیرممکن است تا بتوان بررسی و مطالعه شوند. هزارپایان در طبقه‌بندی جانوران متعلق به شاخه‌ بندپایان و در رده هزارپایان  هستند. تاکنون حدود ۱۵ هزارگونه از این بندپایان شناسایی شده که این رقم شاید کمتر از نیمی از کل گونه‌هایی باشد که هنوز کشف نشده‌اند. به این دلیل که هرگروه از هزارپایان در طبقه‌بندی آنها دارای ویژگی‌ها و زندگی متفاوت هستند، به تفکیک شرح داده می‌شوند.   وجود این بدن کشیده و پاهای متعدد از ویژگی‌های مشخص است که از دیگر بندپایان متمایز می‌شوند. برخلاف نام آنها که به هزارپا یا ده‌هزار پا مشهورند، تعداد پاهای آنها از ۱۰ تا ۷۵۰ عدد است. این بندپایان یک جفت شاخک یا آنتن و چشمانی ساده۱ دارند، تمام آنها بر روی زمین و خشکی زیست می‌کنند. مشخصه عمده هزارپایان در این است که دارای زندگی پنهان هستند که روزها درون خاک، زیر برگ‌های افتاده، لابلای درز و شکاف دیوارها، زیر سنگ‌ها و غیره مخفی می‌شوند و تنها هنگام شب یا پس از باران‌های شدید به مدت کوتاهی به صورت مخفیانه ظاهر می‌گردند. این‌ها از مکان‌های خشک و در معرض تابش مستقیم نور خورشید یا روشنایی اجتناب می‌کنند. هزارپایان در جنگل‌های مرطوب بسیار فراوان و متنوع هستند. گونه‌هایی نیز در علفزارها، نواحی مسکونی، باغ‌ها، خانه‌های متروکه و نواحی بیابانی خشک زندگی می‌کنند.